ملیله‌سازی هنر ساخت ظروف و وسایل تزیینی نقره است که از کنار هم قرار گرفتن تعداد بسیارزیادی مفتول نقره در قالب ریز نقش‌هایی چون اشک، جغه، برگ، پیچک، ترمه و غنچه به دست می‌آید.
ملیله‌سازی یکی از برجسته‌ترین و در عین حال ظریف‌ترین صنایع فلزی ایران می‌باشد که وام دار هنرمندانی است که با ابزارهای بسیارساده با حوصله فراوان به خلق آثاری ارزشمند مبادرت ورزیده‌اند. ملیله‌سازی سابقه‌ای دیرینه دارد، پروفسور پوپ نیز به آثاری از ملیله متعلق به قرن ۱۲ م اشاره کرده است.
ملیله کاری تا قبل از دوره پهلوی به عنوان هنر بومی زنجان در این شهر معمول بوده است منت‌ها در زمان حکومت رضا خان با مهاجرت تعدادی از هنرمندان این شهر به تهران و اصفهان در سایر نقاط کشور نیز رواج می‌گیرد. برای تهیه نوار ملیله، نقره با عیار صد را پس از ذوب کردن به صورت مفتول در می‌آورند سپس آن را حرارت می‌دهند و از میان دستگاه نورد عبور می‌دهند.
عمل حدیده کردن را تا بدست آمدن ضخامت مورد نظر ادامه می‌دهند که به آن نوار ملیله می‌گویند. ملیله‌ساز بعد از تهیه قالبی که به شکل محصول مورد نظر است قالب را روی یک صفحه مسی قرار داده و تمام سطح آن را موم‌اندود می‌کنند، سپس نواری را که پهنایی بیش از نوار ملیله دارد در اطراف قالب می‌گذارند تا شکل قالب را به خود گرفته و در موم فرو رود. بعد از این مرحله به وسیله پنس پیچ‌های ملیله را متناسب با طرح مورد نظر با دقت در کنار هم می‌چینند. پس از چیدن ملیله‌ها تمام سطح قالب با پودر تنکا (پایان آورنده نقطه ذوب لحیم نقره) و گرد لحیم پوشانده شده و طی عمل حرارت دادن، گرده لحیم را ذوب می‌کنند که باعث اتصال پیچ‌ها می‌شود. قسمت‌های لحیم‌کاری شده باید به گونه‌ای پرداخت شود که محل‌های اتصال قابل رویت نباشد. ظرافت و در عین حال تمیزی کار در هنر ملیله بر سطح کیفیت و ارزشمندی محصول تولیدشده اثرگذار است.
انتهای پیام/
